Wallis

Het Zwitserse kanton Wallis (of Valais in het Frans) is gelegen in het zuidwesten van Zwitserland. De hoogste bergen van Zwitserland zijn hier gelegen. Centraal in Wallis ligt het Rhônedal, van oost naar west. De Rhône ontspringt bij de Rhône-gletsjer, in het oosten van Wallis, net ten noorden van de Furka-pas en ten oosten van de Grimselpas. De Rhône mondt uit in het meer van Genève, waar het kanton overgaat in de Vaud.

Aan de noord en zuidkant van het Rhônedal liggen enkele grote zijdalen, zoals het Matterdal, het Saasdal, Val d´Anniviers, Turtmanndal, Val d´Arolla, Val di Bagnes en aan de noordzijde het Lötschental.

De hoogste bergen van het kanton Wallis zijn tevens de hoogste van Zwitserland: de Dufourspitze (4634m), Nordend (4609m), Zumsteinspitze (4563m), Signalkuppe (4559m), Dom de Mischabel (4545m), Lyskamm (4527m), Weisshorn (4506m), Täschhorn (4491m), Matterhorn (4478m) en de Parrotspitze (4432m).
Met deze verzameling bergen en nog enkele tientallen andere pieken boven de 4000m vormt Wallis een ideale bestemming voor bergbeklimmers en (alpiene) wandelaars.

In diverse plaatsen zijn er liften of treinen die tot hoog in de bergen leiden, zoals bijvoorbeeld de trein naar Gornergrat of de kabelbanen van Saas Fee.
Ook voor fietsers (mountainbikers en wielrenners) zijn er veel mogelijkheden: de mountainbike mag mee in de gondels en wielrenners kunnen hun hart ophalen op de Grote Sint Bernard pas, Simplonpas, Nufenenpas, Furkapas of Grimselpas.

Natuur in Wallis

Ondanks of dankzij de ruige geografie van het kanton, is het landschap in grote mate aangetast door de mens: aan het einde van vele dalen ligt een stuwmeer (Moiry, Dix, Mauvoisin, Lac des Toules, Cleuson, Mattmark, Griessee, Tseuzier, Salanfe, Emosson, Vieux-Emosson).

Dit levert overigens mooie plaatjes op en een hoop duurzame energie, maar geeft de dalen een totaal ander aanzien. De grootste aantastingen zijn het gevolg van de wintersport. De bouw van de tientallen skiliften en restaurants hoog in de bergen zorgt voor aanzienlijke erosie, horizonvervuiling en drukte.

Ook de infrastructuur veranderd het aanzien van de Alpen in hoog tempo: de steeds beter en breder wordende wegen bieden een steeds betere toegangsweg tot diverse dalen, die tot 100 jaar geleden grotendeels onbewoond waren of slechts over smalle paden te bereiken waren.

Hierdoor zijn kleine dorpen als Saas Fee of Arolla van een heel ander karakter voorzien. Uiteraard werken wij daar als toerist aan mee en is het aan een ieder om te beoordelen of deze veranderingen positief of negatief zijn.

De gletsjers in Wallis bedekken 18% van de 5225km2 landoppervlak in het kanton, ofwel 940km2. Dit is ongeveer even groot als de Veluwe, en aanzienlijk meer dan de grootste gletsjers van Noorwegen.

De gletsjers trekken overal in rap tempo terug. Gemiddeld met bijna 10 meter per jaar, maar sommige gletsjers met meer dan 40m per jaar. Tekenend is de gletsjer van de Allalinhorn: in 1968 werd hier een stuwdam gebouwd, waarbij er 80 arbeiders om het leven kwamen nadat een stuk van de gletsjer afbrak en hun barak bedolven werd met meer dan 2 miljoen ton ijs. Wanneer men nu een bezoek brengt aan dit gebied (Mattmarksee) kan men zich dit nauwelijks voorstellen: de gletsjer eindigt honderden meters boven de dam.

Klimaat in Wallis

De grote hoogteverschillen zorgen voor een divers klimaat: het Rhônedal is relatief warm, met veel fruitteelt en veel wijnbouw. De zomers zijn hier warm, zonnig en droog.

De winters in het Rhônedal zijn vrij zacht: de koude lucht uit het noorden wordt tegengehouden door het Berner Oberland. Tegelijkertijd leiden vrijwel alle windrichtingen tot föhnachtige-verschijnselen.

Met het toenemen van de hoogte daalt de temperatuur: in de hooggelegen dalen (Saasdal, Val d´Arolla, Val d´Anniviers) is vorst in de zomermaanden geen uitzondering. Het winterseizoen begint hier vaak al in oktember en duurt tot april.

Boven de 2500m kunnen we stellen dat het vrijwel iedere nacht vriest en in de periode van halverwege september tot eind april ook overdag vriest. Hier ligt een sneeuwdek van eind september tot halverwege juni, op schaduwrijke plekken nog langer.

Boven de 3500m valt (vrijwel) alle neerslag als sneeuw, ook hartje zomer. De temperaturen komen hier slechts bij uitzondering boven de nul graden uit en het is hier een witte wereld. De gemiddelde julitemperatuur is hier -6°C.

Wallis is een droog kanton, met op de meeste plaatsen aanzienlijk minder neerslag dan in Nederland: ongeveer 600mm. In de zomer kunnen hier zware onweersbuien voorkomen die in korte tijd veel neerslag brengen.

Ook de hoogste bergen maken hun eigen klimaat. In juli 2009 was ik in Zermatt, op een stralende dag met buitengewoon heet weer (vorstniveau boven de 4400m, geen wolken).
Met het vorderen van de dag maakte de Matterhorn zijn eigen wolken, waarbij de gehele oostelijke wand in de mist kwam te hangen. Verderop in de week nam ik hetzelfde verschijnsel waar bij de Dom de Mischabel: in het Saasdal was het buitengewoon mooi en zonnig weer, terwijl we de top van de Dom de Mischabel slechts sporadisch konden zien.